Edukacja w nadzwyczajnej sytuacji: szanse, ­ograniczenia, ryzyko

Abstrakt

W artykule omówiono kwestię funkcjonowania systemu edukacji w skrajnych okolicznościach, szczególnie w kontekście pandemii COVID-19. Podkreśla on kluczową rolę edukacji w łagodzeniu globalnych zagrożeń, takich jak zagrożenia środowiskowe, epidemiologiczne, geopolityczne i inne. Szczególny nacisk kładzie się na obszar kształcenia na odległość w sytuacjach skrajnych, badając jego perspektywy, ograniczenia i zagrożenia.
Opierając się na badaniach przeprowadzonych w Ukrainie i za granicą, w szczególności na badaniu „Uczniowie szkół średnich 2021: codzienne praktyki i plany życia”, autorzy analizują uzyskane dane w trzech wymiarach: aspekcie edukacyjnym (perspektywy uczniów na temat kształcenia na odległość, zmiany w metodach uczenia się ze względu na ten format edukacyjny, modyfikacje w zaangażowaniu akademickim itp.), technologicznym (dostępność urządzeń, które mogą być wykorzystane do łączenia się z platformami edukacyjnymi) i kompetencyjnym (umiejętność obsługi urządzeń, doświadczenie w nauczaniu zdalnym). Artykuł stwierdza, że główną korzyścią edukacji online jest jej zdolność do utrzymania procesu uczenia się w ekstremalnych okolicznościach, takich jak pandemia COVID-19 i pełnowymiarowa rosyjska inwazja na Ukrainę. Niemniej jednak wśród wad tego modelu edukacyjnego wyróżnia się brak bezpośredniej interakcji pomiędzy różnymi uczestnikami edukacji. Wśród potencjalnych zagrożeń pojawiają się obawy co do ryzyka poziomu socjalizacji i potencjału degradacji zdolności intelektualnych społeczeństwa ze względu na potencjał spadku jakości ofert edukacyjnych dostępnych dla współczesnej młodzieży.