Youth policy in Poland in the second decade of the 21st century and the problems of contemporary youth. Selected Issues
DOI:
https://doi.org/10.24917/ycee.10504Abstract
The main aim of the article is to identify (based on reports and scientific studies on youth published in Poland in the last two decades) the basic areas of youth problems. In-depth knowledge, well-recognized problems and full diagnosis allow us to clearly formulate strategic goals, appropriate tools and expected results. The results of sociological research show on the one hand the growing diversity of young people and the need to take this fact into account in projects and programs dedicated to young people; on the other hand, they suggest recommendations and solutions. The article confronts the existing programs dedicated to youth within the youth policy in Poland with the current problems of contemporary youth. The conducted analyzes lead to the conclusion that politics in Poland basically do not exist. The lack of a uniform, explicitly outlined youth policy leads to decision-making chaos, and thus to the lack of action or counterproductive action.This is due to the dispersion of central competences among various ministries as well as the lack of mutual coordination and coherent action.
Downloads
References
Arnett, J. (1997). Young People’s Conceptions of The Transition to Adulthood. Youth and Society, 29(1), 3–23.
Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood. A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469–480.
Arnett, J. J. (2010). Adolescence and emerging adulthood. A cultural approach. New York: Pearson.
Arnett, J. J. (2016). Life Stage Concepts across History and Cultures: Proposal for a New Field on Indigenous Life Stages. Human Development, 59, 290–316.
Białecki, I. (2003). Szanse na kształcenie i polityka edukacyjna: perspektywa równości i sprawiedliwości społecznej. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 7, 3–10.
Brzezińska, A. I., Kaczan, R., Piotrowski, K., Rękosiewicz, M. (2011). Odroczona dorosłość: akt czy artefakt?. Nauka, 4, 67–107.
Brzezińska, A. I., Syska, W. (red.) (2016). Ścieżki wkraczania w dorosłość. Poznań: UAM.
Długosz, P. (2016). Pokolenie przegranych? Kondycja psychospołeczna młodzieży w Europie Środkowo-Wschodniej. Zeszyty Pracy Socjalnej, 21(2), 77–90.
Długosz, P., Szczudło, S. (2013). Młodzież pogranicza polsko-ukraińskiego wobec własnej przyszłości. Nowa Ukraina, 13, 77–88.
Długosz, P. (2017). Strategie życiowe młodzieży na pograniczu polsko-ukraińskim. Warszawa: Nomos.
Długosz, P. (2021). Trauma pandemii COVID-19 w polskim społeczeństwie. Warszawa: CeDeWu.
Griese, H. M. (1996). Socjologiczne teorie młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Herbst, M. (2019). Reformowanie edukacji. W: K. Szafraniec (red.), Młodzi 2018. Cywilizacyjne wyzwania. Edukacyjne konieczności (s. 216–227). Warszawa: A PROPOS Serwis Wydawniczy Anna Sikorska-Michalak.
Jeżowski, M. (2019). Wstęp. W: Encyklopedia Komisji Europejskiej Youth Wiki, t. 1 (s. 6). Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Konieczny, M. (2019). Polityka młodzieżowa w Polsce – podstawowe zagadnienia. W: Encyklopedia Komisji Europejskiej Youth Wiki, t. 1. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Kwieciński, Z. (1992). Socjopatologia edukacji. Warszawa: Edytor.
Levinson, D. J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, 41(1), 3–13.
Mannheim, K. (1952). The Problem of Generation. W: K. Mannheim, Essays on the Sociology of Knowledge (s. 276–322). New York: Oxford University Press.
Mikiewicz, P. (2016). Socjologia edukacji. Warszawa: PWN.
Niezgoda, M. (2014). Młodzież jako przedmiot zainteresowań socjologii. Rocznik Lubuski, t. 40, część 2a, Młodzież w czasach kryzysu ekonomicznego. Między edukacją i pracą, 43–56.
Nowak, S. (red.) (1991). Studenci Warszawy. Studium długofalowych przemian postaw i wartości. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Nowak, S. (2009). O Polsce i Polakach. Prace rozproszone 1958–1989. Zebrał Antoni Sułek. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Nyćkowiak, J. (2011). Pokoleniowe uwarunkowania opinii na temat przemian politycznych w Polsce po 1989 roku w świetle danych POLPAN 1993–2008. Rocznik Lubuski, t. 37, część 2, Zrozumieć społeczeństwo, zrozumieć pokolenia. Młodzież, młodość i pokoleniowość w analizach socjologicznych, 83–97.
Ostaszewski, K. (red.) (2019). Analiza jakościowa stylu życia 17–18-letnich użytkowników substancji psychoaktywnych, wzorów i motywów używania substancji oraz innych zachowań problemowych. Raport z badań. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Ostaszewski, K. (red.) (2017). Monitorowanie zachowań ryzykownych, zachowań nałogowych i problemów zdrowia psychicznego 15-letniej młodzieży. Badania mokotowskie 2004–2016. Badania ukraińskie, obwód lwowski 2016. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Raczek, M. (2014). Polityka na rzecz młodzieży w Polsce. W: M. Boryń, B. Dunaj, S. Mrozowska (red.), Polityka młodzieżowa Unii Europejskiej (s. 142–144). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Skocz, M., Postawa, K., Prokopowicz, M. (2009). Czym jest polityka młodzieżowa? Wrocław: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
Sińczuch, M. (2009). Polityka młodzieżowa jako odrębny obszar działania Unii Europejskiej. Studia BAS: Polityka młodzieżowa, 2(18), 147–173.
Szafraniec, K. (2011). Młodzi 2011. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Szafraniec, K. (2012). Młodość jako wyłaniający się problem i nowa polityczna siła. Nauka, 1, 101–122.
Szafraniec, K. (red.) (2019). Młodzi 2018. Cywilizacyjne wyzwania. Edukacyjne konieczności. Warszawa: A PROPOS Serwis Wydawniczy Anna Sikorska-Michalak.
Trucco, D., Ullmann, H. (red.) (2016). Youth: realities and challenges for achieving development with equality. Santiago: Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC).
Walczak, B., Tędziagolska, M. (2022). Młodzież wobec globalnych wyzwań 2022. Raport z badania ilościowego i desk research. Centrum edukacji obywatelskiej. Pozyskano z: https://globalna.ceo.org.pl/wp-content/uploads/sites/4/2022/06/Raport_edukacja-globalna_FINAL_maj22.pdf.
Zahorska, M. (2009). Zmiany w polskiej edukacji i ich społeczne konsekwencje. W: M. Marody (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku (s. 93–115). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Zielińska, M. (2010). Między autorytaryzmem a demokracją. Pokoleniowy wymiar transformacji społeczno-politycznej w Polsce. Forum Socjologiczne, 1, 117–134.
Zielińska, M. (2015). Polska młodzież w czasach nieufności. Władza Sądzenia, 7, 27–35.
Zielińska, M. (2020). Gotowi na dorosłość? Projekty życiowe i zasoby społeczne pokolenia 2.0. Warszawa: IFiS PAN.
Zielińska, M., Wróbel, R. (2018). Socio-demographic aspects of “emerging adulthood” in the context of cultural changes in Poland compared to Europe. Rocznik Lubuski, t. 44, część 1, 15–32.
Akty prawne i strategie rządowe
CBOS, Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom (2022). Raport „Młodzież 2021”. Pozyskano z: https://kcpu.gov.pl/wp-content/uploads/2023/01/Mlodziez-2021-raport_uzupelniony.pdf (pobrano 10.06.2023).
Instytut Matki i Dziecka (2020). Raport HBSC 2020 „Jakie są polskie nastolatki?”. Pozyskano z: https://imid.med.pl/pl/aktualnosci/jakie-sa-polskie-nastolatki-raport-hbsc-2020 (pobrano 10.06.2023).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 ze zm.)
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (2013). Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa strategia rozwoju kraju. Pozyskano z: http://kigeit.org.pl/FTP/PRCIP/Literatura/002_Strategia_DSRK_PL2030_RM.pdf.
Ministerstwo Cyfryzacji. Raport „Nastolatki 3.0”. Pozyskano z: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/mlodziez-w-internecie---raport-nastolatki-30 (pobrano 10.06.2023).
Ministerstwo Edukacji i Nauki (2021). Wyniki raportu „Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży”. Pozyskano z: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wyniki-raportu-zdrowie-psychiczne-dzieci-i-mlodziezy (pobrano 10.06.2023).
Ministerstwo Klimatu i Środowiska (2023). Młodzieżowa Rada Klimatyczna. Pozyskano z: Por. https://www.gov.pl/web/klimat/MRK (pobrano 10.06.2023).
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (2015). Zarządzenie nr 31 z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Programu Aktywności Społecznej Młodzieży na 2015 r. Pozyskano z: https://www.infor.pl/akt-prawny/U30.2015.024.0000034,zarzadzenie-nr-31-ministra-pracy-i-polityki-spolecznej-w-sprawie-przyjecia-programu-aktywnosci-spolecznej-mlodziezy-na-2015-r.html.
Parlament Europejski (2023). Młodzież. Rządowy Program na Rzecz Młodzieży. „Aktywna Młodzież”. Pozyskano z: https://www.europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/141/mlodziez. Pozyskano z: https://www.dbp.wroc.pl/biblioteki/wroclaw/images/Biblioteki/DBP-Wroclaw/WSIPO/Rzodowy_program_na_rzecz_mlodziezy_Aktywna_mlodziez.pdf (pobrano 10.06.2023).
Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak (2021). Raport RPD „Korzystanie z mediów społecznościowych i internetu”. Biuro Rzecznika Praw Dziecka. Pozyskano z: https://brpd.gov.pl/wp-content/uploads/2022/01/Raport-RPD-korzystanie-z-mediów-społecznościowych-i-internetu-PDF.pdf (pobrano 10.06.2023).
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 1964 r., nr 9, poz. 59).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 r., nr 24, poz. 141).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 59).
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r., poz. 1668).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Youth in Central and Eastern Europe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
