Praktyki i zaangażowanie religijne Polaków w społeczeństwie pandemicznym ‒ analiza socjologiczna
DOI:
https://doi.org/10.24917/ycee.11206Słowa kluczowe:
praktyki religijne, zaangażowanie religijne, msza św. niedzielna, spowiedź i komunia wielkanocna, modlitwa indywidualna, społeczeństwo pandemiczneAbstrakt
W niniejszym artykule prezentujemy wyniki ogólnopolskich sondaży opinii publicznej i badań socjologicznych zrealizowanych w latach 2020-2023 dotyczących praktyk i zaangażowań religijnych Polaków, młodzieży i dorosłej ludności (msza św. niedzielna, spowiedź, modlitwa indywidualna). Hipotezą wiodącą tych rozważań jest teza, że religijność Polaków w społeczeństwie pandemicznym zmniejszyła się, a w społeczeństwie postpandemicznym nie osiągneła tego poziomu, jaki miała w okresie przed pandemią, tj. w końcu drugiej dekady XXI wieku. W pierwszej fazie pandemii COVID-19 nie doszło ani do wyraźnego wzrostu religijności, ani jej zdecydowanego osłabienia. W dalszej fazie pandemii ‒ prawdopodobnie ‒ nastąpiło przyspieszenie przemian sekularyzacyjnych w społeczeństwie polskim. W konsekwencji tych przemian wskaźnik regularnych praktyk niedzielnych zmniejszył się w latach 2018-2022 od 51% do 38% (różnica 13%). Pełzająca sekularyzacja staje się przyspieszającą, być może będzie mieć w przyszłości charakter gwałtowny, w mniejszym stopniu odnosi się ten proces przemian do ogólnej przynależności religijnej, jest bardziej wyraźny w odniesieniu do praktyk religijnych obowiązkowych i nadobowiązkowych oraz więzi z parafią.
Downloads
Bibliografia
Badora, B. (2020). Wartości w czasach zarazy. CBOS.
Boguszewski, R. (2018). Religijność Polaków i ocena sytuacji Kościoła katolickiego. CBOS.
Boguszewski, R. (2022). Praktyki religijne zapośredniczone medialnie jako alternatywa dla tradycyjnej religijności Polaków w czasie pandemii COVID-19. Przegląd Religioznawczy, 2(284), 3–16.
Boguszewski, R. (2022a). Religijność młodzieży. W: M. Grabowska, M. Gwiazda (red.), Młodzież 2021, CBOS.
Bożewicz, M. (2020). Religijność Polaków w ostatnich 20 latach. CBOS.
Bożewicz, M. (2020a). Praktyki religijne w warunkach epidemii. W: A. Cybulska, K. Pankowski (red.), Pandemia koronawirusa w opiniach Polaków, Opinie i Diagnozy (s. 75–89). CBOS.
Bożewicz, M. (2020b). Wpływ pandemii a religijność Polaków. CBOS.
Bożewicz, M. (2022). Zmiany religijności Polaków po pandemii. CBOS.
Długosz, P. (2021). Trauma pandemii COVID-19 w polskim społeczeństwie. CeDeWu.
Gabriel, K. (2016). Der aktuelle Diskurs über Säkularität und Moderne in der Soziologie. W: K. Gabriel, Ch. Horn, V. K. Alber (hrsg.), Säkularität und Moderne (s. 50–102). München.
Głowacki, A. (2020). Zwyczaje wielkopostne i wielkanocne. CBOS.
Grabowska, M. (2021). Religijność młodych Polaków. W: M. Grabowska (red.), Młodzi Polacy w badaniach CBOS 1989–2021 (s. 98–108). CBOS.
Grabowska, M. (2021a). Religijność młodych na tle ogółu społeczeństwa. CBOS.
Klimski, W. (2023). Wiara narodu i religijność w czasach zarazy – o przekształceniach pobożności Polaków. Humaniora. Czasopismo Internetowe, 44(4), 39–50.
Lickiewicz, J., Pekara, J., Georgieva, J., Makara-Studzińska, M. (2022). Analiza porównawcza postaw mieszkańców Czech i Polski wobec pandemii COVID-19. Perspektywy Kultury, 37(2), 251–265.
„L’Osservatore Romano”. (2002). nr 6.
Mariański, J. (2013). Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian. W: L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz (red.), Postawy społeczno-religijne Polaków 1991–2012 (s. 59–102). Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.
McGuire, M. B. (2012). Religia w kontekście społecznym. Zakład Wydawniczy NOMOS.
Milcarek, P. (2021). Pandemia, dom i Święta Liturgia. Pastores. Kwartalnik poświęcony formacji kapłańskiej, 90(1),18–30.
Scovil, J. (2022). Wielki Post i Wielkanoc 2022. CBOS.
Sztompka, P. (2023). Wiarygodność. Sekret dobrych relacji. Znak Horyzont.
Świątkiewicz, W. (2021). Światy wartości u progu pandemii. Socjologiczne studium społeczności miejskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zaręba, S. H., Mariański, J. (2021). Religia jako wartość w czasach pandemii. Analizy socjologiczne. Journal of Modern Science, 1/46, 1–28.
Zaręba, S. H. (2018). Uczestnictwo w kulcie jako kanał komunikacji z sacrum w projekcie płynnej nowoczesności. W: S. H. Zaręba, M. Zarzecki (red.), Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badanie religijności młodzieży akademickiej w latach 1988–1998–2005–2017 (s. 139–160). Wydawnictwo Socjologiczne.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Youth in Central and Eastern Europe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
